آغاز احیای قلعه تاریخی محمدیه با تملک میراث فرهنگی

به گزارش مجله خبری نگار، در طول تاریخ، قلعه‌ها نقش مهمی در استحکامات ایران داشته‌اند، بنا‌های تاریخی مقاومی که در شهر‌های مختلف برای سکونت حاکمان و دفاع در برابر هجوم دشمنان ساخته شده‌اند.

برخی از قلعه‌های ایران بر فراز تپه‌ها و صخره‌های بلند، با اینکه در طول تاریخ مورد تعرض و هجوم دشمنان زیادی قرار گرفته‌اند، اما همچنان استوار ایستاده‌اند.

قلعه تاریخی محمدیه یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی و قلعه‌های باستانی نایین است که بر روی کوه‌های بلند محله تاریخی محمدیه واقع در شرق این شهرستان قرار دارد.

این قلعه به‌صورت چندضلعی نامنظم و بر روی بلندی و در نقطه‌ای سوق‌الجیشی برای تسلط بر تمامی محیط‌ها و فضا‌های اطراف ساخته شده است، بر اساس نوع مصالح به‌کاررفته و نوع ساخت، این بنای تاریخی متعلق به قبل از اسلام است، در این محله قلعه دیگری نیز به نام قلعه ریگ و دقیقاً در مقابل این قلعه بر روی بلندی وجود داشته که در حال حاضر هیچ اثری از آن نیست، اما در این بنا آثار قبل از اسلام به‌دست‌آمده است.

محمود مدنیان، رئیس اداره میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شهرستان نایین بیان کرد: در شهر نایین و روستا‌های اطراف آن معمولاً یک قلعه یا برج دفاعی وجود دارد که درگذشته در برابر حملات راهزنان مورداستفاده بوده و قلعه محمدیه این کاربرد مهم را داشته است به‌طوری که هنگام حملات راهزنان، مردم شهر به داخل آن پناه می‌بردند و برای هر یک از خانواده‌ها یک اتاق در داخل قلعه وجود داشته که آذوقه کافی از قبل در آن پیش‌بینی شده است.

وی افزود: دیوار‌های اصلی قلعه محمدیه برج‌ها و نیم برج‌هایی دارد و این نیز برای تسلط و دید بهتر نسبت به بیگانگان بوده و به‌عنوان برج‌های دفاعی و دفع آسیب دشمنان ساخته شده است.
مدنیان تصریح کرد: ورودی اصلی این قلعه در دیوار شرقی آن تعبیه شده است که با این ورودی بسیار کوچک، رفتن به داخل قلعه سخت بوده چنان‌که در صورت هجوم دشمنان و راهزنان، امکان دسترسی سریع به داخل قلعه امکان‌پذیر نبوده است.

رئیس اداره میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری نایین خاطرنشان کرد: تقریباً بیش از ۵۰ درصد فضا‌ها و اتاق‌های داخل قلعه تخریب شده است، اما بررسی بر روی پایه‌ها و آثار به‌جای مانده، نشان‌دهنده این است که این قلعه بیش از ۵۰ اتاق داشته است.

وی ادامه داد: در میان اهالی معروف است که برای دسترسی و استفاده از آب، کانالی ارتباطی از وسط قلعه به یکی از پایاب‌های قنات اصلی محل و بیرون از قلعه وجود داشته است، اما در حال حاضر هیچ اثری از آن وجود ندارد.

مدنیان با بیان اینکه قلعه محمدیه در سال ۱۳۹۸ به ثبت ملی رسیده است، اظهار کرد: مشکل اصلی این قلعه ساسانی نداشتن صاحب و مالک مشخص بود که همین موضوع شرایط جذب اعتبار و مرمت این اثر تاریخی را دشوار کرده بود، اما حالا پس از سال‌ها پیگیری، تملک قلعه محمدیه در اختیار اداره میراث‌فرهنگی قرار گرفته است.

رئیس اداره میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری نایین تصریح کرد: در این سال‌ها قلعه فرسایش زیادی داشته است، اما می‌خواهیم با جذب اعتبارات اولیه، دیوار‌های اصلی قلعه را مرمت حفاظتی کنیم تا از تخریب بیشتر این قلعه تاریخی جلوگیری شود که در این مرمت‌ها، استحکام‌بخشی دیوار‌ها و پی‌ها در اولویت قرار دارند.

وی اضافه کرد: ضلع غربی این قلعه بیشتر در معرض تغییرات جوی بوده و نیازمند مرمت‌های حفاظتی بیشتر است که در قدم بعدی برای استحکام‌بخشی این بخش، اعتبارات لازم را جذب خواهیم کرد تا در نهایت در اختیار سرمایه‌گذار قرار گرفته و برای جذب گردشگران، رونق بگیرد.

به گزارش مجله خبری نگار، اکنون که قلعه محمدیه، سند تک برگ ۱۴۰۰ متری با مالکیت اداره میراث فرهنگی دارد و با توجه به موقعیت خوب این قلعه که در بافت قدیمی محله محمدیه قرار گرفته، فرصت بسیار خوبی برای سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری و رونق اقتصادی مردمان این محله است.